Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

Nwèl 2012 é joudlan

Poèmes

| Atibon Legba | Bolomnwel! | Chanté Nwèl... | Décembre | Noël est une féerie | Nwèl ak joud'lan | Nwèl katye popilè | Oti Nwel pasé | Parmis toutes les saisons | Si pa ta en Nwèl... |

 

Soupe giraumon

Soup joumou, en Haïti c'est le repas traditionnel du premier janvier.
Photo F.Palli
 

Oti Nwel pasé

Filao

Filao à Rodrigues.

Oti nwel pasé ?
Pa rété pwadangol
Sé bich épi fwagra
Pito sé yanmsasa

Oti filao a ?
Pou fè lab nowel la
Sé sapen épi lanej
Ka risivrè kado

Mé éti kay nwel la ?
Epi pay koko a
An tibwa, an chacha
Dé ti-boutey soda
Pou nou fété nwel

Mé éti boutey chob la
Ponch koko ek paté
Pou nou sa chanté
Jikatan nwel la pran

Jòdi kantik pikan
Ka mennen plen kankan
Dépi tan lézavan
Jikatan nwel la pran

Jòdi sé bakannal
Pres an tan kannaval
Pa rété respé
Nou pa ni tan prédié

Mé oti tan rékonsiliasion ?
Lè vwazen té faché, té ka rékonsilié
Jòdijou jouwé ka fè bri kon  péta
Frè épi sè ka goumen

Mé oti fraternité ?
Frè épi sè kon chien épi chat
Ka goumen pou ti-mòso tè
Ka faché pou jalouzi

Eti nwel manman mwen ?
Oti nwel papa mwen ?
Oti nwel lanfans mwen ?
Tout kawtié a té an sel fanmi’y
Tout moun té ka alé kay tout moun
Jòdi oti tousa pasé ?


Jude Duranty
Carbet le, 01.12.06

Étoile carambole 

Atibon Legba

Capois La Mort

Capois La Mort par Stephen SAINTILUS. Carrie Art Collection.

Danbala Wedo reyini tout Zanj yo,
Zansèt yo pou selebre dat premye jou w Nan Ginen.
Se sa mwen t ale wè
Mwen retounen di w
Mesaj mas la pou Kangayame
Pase nan kè w.
Kenbe imilite,
Verite pou w fè jistis mache nan sosyete a.
Vanse menm jan ak Jeneral Kapwa
Piske nan 210èm Ane Endepandans lan
8èm Jenerasyon ak
Pwochen an pral make
Deseni Dessalines,
21èm dekad renesans Ayiti
Derape Mòn Wouj,
Dèyè Mòn Gen Mòn.
De Viktwa 1804, a
Viktwa 2004
Monn lan ap asiste Defile
Lame Endijèn tòch nan men
San enteripsyon depi Nan Ginen,
Afrik manman nou ak
Klinkunk pitit w,
Jouk rive Ayiti cheri
San n pa bliye Kiskeya,
Amayka,
KibAlba.

Bilolo
Doumafis Lafontan

ötoile mains de Buddha

Nwèl katye popilè

Anba dra laperèz
Tout moun kouvri
Bandi nan lari
Moun pè sòti
6 zè di swa
Pa gen pipirit nan lari
Ane sa sa pi rèd
Men se chak ane li pi rèd
Pou malere malerèz
Nan katye popilè
Kap bouske lavi anba lavil
Nan yon lari ki an danje
Nan yon peyi dlo nan je

Ki moun ki ka ri?
Ki moun ki ka fete?
Ki moun ki ka chante Nwèl rive?
Alimèt pa ka pase
Dife pa ka limen
Gwo van ak lapli pase ak fòs
Anyen pa rete
Ni asyèt, ni gode
Ni kiyè, ni chodyè
Ni derechany pou mete
Nanpwen tab, ni napon
Pou ranje kouvè
Pou akeyi Ton Nwèl
Nwèl san syèl
Nwèl san sèl

Nou antere nan ma labou
Dra diyite n blayi nan tout kafou
Kijan nou ka espere?
Kijan nou ka fete?
Men Nwèl pral pase
Kijan nou ka fè chante?
Ak ki mo nou ka konpoze
Yon chan lespwa
Bat tanbou, jwe flit
Souke tchatcha, jwe gita
Pou ti Jezi Kap vini ankò ane sa?

Devan pòt pa janm sispann tounen dèyè kay
Nan ki kay?
Anba ti tonèl kouvri ak vye fèy tòl
Kay ki ka twonpe solèy
Men ki pa ka twonpe lapli
Nan ki kondisyon nou pral resevwa sovè sa
Ki di nou jan sa ye l ap vini?
Sou ki wout, sou ki pon li pral pase?
Yon gwo distans ak Nwèl separe nou
Yon konplo pou zetrenn
Pa janm rive pa bò lakay nou

Yon ti sapen nan yon kwen
Lavi ta tounen
Yon bann ti limyè tout koulè
Kap limen tenyen
Se sa nou ta renmen pou klere chimen
Yon kiyè diri ak pwa
Yon griyo ak bannann peze
Yon bon labouyi mayi pou soupe
Konsa grangou ta pati
Li ta sispann gwonde nan vant nou
Menm pou yon jou
Pou jou sa
Pou Nwèl sa.

Kelita

étoile mains de Buddha

Décembre

Décembre

Photo Christine Simonis-Le Moigne.

Petite étoile
au bout de mes doigts gourds
nous entrons dans l’hiver
par la porte de marbre
et ton haleine bleue
emblave les nuages
inexorablement

©José Le Moigne
10 décembre 2012

Étoile carambole

Nwèl ak joud'lan
se pi bèl epòk...
Se lè ti kòk
mete pi bel rad
pou al bay serenad.
bò kay yon ti menaj
ki ap pran
'de l'air' a letaj...
Guita, manoumba
marie ak tcha tcha,
Kleren, tafia
sele bride,
boutèy tranpe
pa gen chita,
tout mele
lan depale,
fè-w sou pi vit
kon pipirit...
Ay! Fèt Nwèl bò lakay
se bèl bagay...

Guy Cayemite

étoile mains de Buddha
 

Parmis toutes les saisons,
Noël et Jour de l'An
avec toutes leurs raisons
sont les plus succulents...
Noël au chaud,
sous neige au manteau,
Chansons et cadeaux
patés et gateaux,
rhums et liqueurs
amours et bonheur
au thé de gingembre,
souvenirs d'un Décembre...

Guy Cayemite

 

boule

Boule de Noël supendue à un Hibiscus boryanus endémique
des Mascareignes, feuilles pinnées de la fougère arborescente
Cyathea cooperi, une des pestes végétales de la Réunion.

De todas las épocas,
las fiestas de Pascuas
y el Año Nuevo
con todas sus razones
son más deliciosos...
Caliente Navidad
nieve al manto,
canciones y regalos,
pasteles y chocolates,
rones y licores,
amor y felicidad
al té de gigembre,
recuerdos de Diciembre...

Guy Cayemite

Étoile carambole

From all the seasons
with all their reasons,
Christmas and New Year
are always the best
when we are near...
Smiles the sweetest,
wishes on Facebook
or even Twitter
for sure look
far more better
attached in a link
as if, in a mink...

Guy Cayemite

étoile mains de Buddha

Si pa ta gen Nwèl...

Si pa ta gen Noèl,
pa ta gen fèt lan sièl,
bal pou nou rejwui
apre mès minwui...

Si pa ta gen Nwèl,
pa ta gen pope twèl,
ti Jezi lan krèch,
fanal lanp bòbèch...

Si pa ta gen Nwèl,
pata gen ab-de-nwèl,
limiè limen tenyen,
pli detwal toulimen...

Si pa ta gen Nwèl,
pa ta gen tonton-nwèl
pa ta gen reveyon,
soup joumou ak bouyon...

Si pa ta gen Nwèl,
sa ta gwo pataswèl,
yon gwo panzou
yo ta ban-nou...

Guy Cayemite

filao-étoile

Bolomnwel!

Bolomnwel!
zur laniverser ti Zezi
dan mo sulye
mo ule enn mitrayet
ek de grenad
bolomnwel
pa gayn per
mo pa pu tuy person
mo pa enn teroris
lavyolans pa dan mo kiltir
dayer mo pli meg ki enn fey
papye ermel
li kler gran dimunn-la
pa finn design mwa
pu deklar Rambo
bolomnwel
donn mwa mo mitrayet
ek mo de grenad
mo zis anvi kone
kone ki si mo ule
mo kapav desann dan lari
pu eklat de-trwa sinbol
premie tomem
bolomnwel
avek to gro lagel
kuler manti
– zame finn konpran
kifer zanfan ris to donn gro kado
zanfan mizer to donn
pupet plastik made in Trululu –
avek to surir ankuyonad
to leker ansilkan…
to enn kamuflaz
pu enn sistem
pa par azar
si to ruz ek blan kuma Coca-Cola
to ekziste zis
pu donn kapitalis bonn konsyans
pu pas diber ar zanfan bondye
ale bolomnwel
san rankinn
pa bliye mo mitrayet
ek mo de grenad
mo pu netway mo sulye
byen prop

Wilson Bégué

filao-étoile

Chanté Nwèl...

Ou gen yon ti fason
lan yon ti chanson
pote sezon Nwèl
pou fè Nwèl mwen bèl...

Ou gen yon ti fason
pou-w pote sezon,
yon ti tizon dife
pou fè kè-m chofe...

Ou gen yon ti fason
pou-w bay leson,
yon ti fason ou souri
ki bat chat bari..

Dèyè move zè,
dèyè mal fèzè
ki pa kwè Nwèl
sa soti lan siel...

Ou gen yon ti fason
lan yon ti chanson
pote Nwèl lan kè-m
lè w-ap chante avè-m...

Guy Cayemite

Étoile carambole

Noël est une féerie,
le temps où la magie
emporte à l'enfance
et fait croire aux sens...
Le temps où le traineau
descendu du ciel
apporte nos cadeaux...
Le temps où le sourire
à n'en plus finir
sur toutes les lèvres,
chaud comme la fièvre
d'un baiser d'amour
à nos cœurs fait la cour...
Le temps où le virtuel
devient un jour réel
@ facebook où l'on souhaite
à ses amis 'Bonne fête'
et 'Joyeux Noël'...

Bonne Fête et Joyeux Noël @ TOUS...

Guy Cayemite

filao-étoile

ötoile mains de Buddha        filao-étoile        Étoile carambole

Sur Potomitan et ailleurs

 Nwèl 2012