Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

KREYOLAD 614

Chivé natirel

18.03.2016

Jid

KREYOLAD 614

Photo F.Palli

Kwafè ka vréyé pié pas atjelman gouvelman anvi nenpot ki moun vini kwafè. Dépi ou sa tjébé an sizo ek an pen’y, ou ké pé wouvè an salon. Ou pé menm risouvrè moun adan salon’w si sa an gou’w. (Man konnet yonndé sé anba véranda-a oben anba kay-la yo ka fè sa vitman).

Mé sé sé madanm-la ka pran plis fè adan zafè-tala. Atjelman ou pa bizwen BEP ankò, menmsi ou ka sèvi anlo podui ki pé brilé fon tet moun. Asiparé komkidiré ni sèten ka ba’w kansè. Alow si ou pa sa sèvi sa, sé pou anlo fanm vini kas an fè oben tet kokosek. Sa vré ni an lanmod konsa, é ni an nègres kon Lizet Malidò pa koté Lafrans ki mété lanmod-tala déwò.

Atjelman anlo fanm tonbé adan zafè Nappy-a. Yo pa wont chivé grennen yo ankò, yo pito fiè di sa pas chivé natirel fanm isi pa lis kon ta jan ayè. (Menmsi si sé afrikèn épi méritjèn an ki pli enmen mété fochivé lis épi long). An plis, chivé nègres pé vini tout kalté manniè. Ou pé fè nat, tres, kaka-mouton, papiyot, fri’y, bay vazlin pou an wèv épi kisasayésa.

Fok di tou, ni yonn dé fanm ki pa djè enmen zafè pen’y lan (mé sé an malpalan ka di sa, toujou ni yonn).

Man konnet yonn ki rété pres an mwa avan i mouyé tet-li. Lè i mandé an boug dansé, misié pa janmen trouvé an mizik, poutan i enmen, osi long kon an jou san pen. Asiparé manzel di dlo-a ka kasé chivé’y.

Sa nou ka wè tou, anlo fanm lè yo pa lé mété fo chivé long, yo ka koupé sa net tou kout kon latjé krapo, yo  pa mélé épi sa, é an plis sa ka alé yo toubannman. Ni fanm ka bokanté chivé natirel épi chivé grennen kidonk chivé ki pa sa wè an pen’y an zié. Chivé yo a la vwéri é yo ka jik brennen tet yo kon sé jan lotbò-a.

Antouléka, fanm isi sirtou an mwa’d mas la, jounen pou goumen pou dwa fanm, pa lé fè mas ankò, yo ka asepté chivé grennen yo, ki fout bel. Sé pa oblijé an chivé lis ki bel chivé. Epi sa yo sèten, yo pé ké trapé kata menmsi pou penyen, yo ni tibren traka.

Jid

* * *

crabe

Sommaire Kréyolad

 Viré monté